Zwyczaje, obrzędy, muzyka, taniec, gwara i rękodzieło z Opoczyńskiego oraz unikatowy haft sieradzki z charakterystyczną różą oficjalnie znalazły się na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Decyzje o wpisie na prestiżową listę twórcy ludowi z regionów opoczyńskiego i sieradzkiego odebrali podczas uroczystej gali zorganizowanej przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego z okazji Międzynarodowego Dnia Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.
To wielkie wyróżnienie nie tylko dla twórców i depozytariuszy tradycji, ale też dla całego województwa łódzkiego, które może poszczycić się kolejnymi elementami dziedzictwa niematerialnego wpisanymi na krajową listę. Opoczyńskie tradycje dołączyły do niej w 2024 roku, natomiast haft sieradzki – w roku bieżącym.
W przypadku Opoczyńskiego na listę trafił cały zespół zjawisk kulturowych – od gwary, przez muzykę i taniec, po coroczne obrzędy. To sytuacja wyjątkowa, ponieważ większość wpisów obejmuje jedynie pojedyncze elementy kultury ludowej danego regionu. Tak szeroki zakres podkreśla unikalność i spójność kultury opoczyńskiej.
- Nasz wpis jest ewenementem ponieważ w odróżnieniu od pozostałych, obejmujących pojedyncze elementy twórczości i obyczajów ludowych, tradycje opoczyńskie zostały wpisane w całości, podkreślając ich wyjątkowość, bogactwo i różnorodność. Wpisanie tradycji kulturowych regionu opoczyńskiego na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego to ważny element promocji naszego regionu, propagowania jego tradycji, zwyczajów i obyczajów, ale także obowiązek dbania i kultywowania o nie oraz przekazywania ich kolejnym pokoleniom. Muzeum Regionalne w Opocznie ogniskuje tradycje regionu i wraz z twórcami ludowymi realizuje powyższe zadania - zaznaczają pracownicy placówki,
To właśnie dzięki staraniom pracowników opoczyńskiego Muzeum cały proces ubiegania się o wpisanie na Listę ruszył i szczęśliwie został doprowadzony do tak spektakularnego finału.
Z kolei haft sieradzki, z wyrazistą różą jako motywem przewodnim, od lat zdobi stroje ludowe, pościele, serwety i obrusy. Inspirowany naturą, stanowi jedno z najbardziej rozpoznawalnych rękodzieł regionu. Jego wpis na listę to hołd dla lokalnych hafciarek i tradycji, która mimo upływu czasu nie zatraciła swojej wartości.
Dzięki nowym wpisom województwo łódzkie może poszczycić się już pięcioma pozycjami na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Oprócz wspomnianych tradycji opoczyńskich i haftu sieradzkiego, wcześniej na listę trafiły: Procesja Bożego Ciała w Łowiczu (2014), Procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Spycimierzu (2018) oraz Tradycje rzeźbiarskie ośrodka w Kutnie (2023).
Lista tworzona jest od 2013 roku. Wpisywane są na nią zjawiska zgłaszane przez wspólnoty, organizacje pozarządowe i grupy społeczne, a ostateczną decyzję podejmuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Aktualnie lista obejmuje 116 pozycji, dokumentujących najcenniejsze przejawy niematerialnego dziedzictwa kulturowego w Polsce.
Wpisanie nowych tradycji na listę to nie tylko zaszczyt, ale i zobowiązanie – do dalszego kultywowania, ochrony i przekazywania tych wartości przyszłym pokoleniom. To także szansa na ich popularyzację i promocję, zarówno w kraju, jak i za granicą.